|
|
สมัยหนึ่งพระศาสดาประทับอยู่
ณ เมืองโกสัมพี บุคคลพวกที่เป็นมิจฉาทิฏฐิ ไม่เลื่อมใสในพระพุทธศาสนา
พากันติดตามด่าพระพุทธเจ้า และพระภิกษุสงฆ์ ด้วยคำหยาบคายว่า
เจ้าเป็นโจร เจ้าเป็นคนพาล เจ้าเป็นคนหลง เจ้าเป็นอูฐ
เจ้าเป็นวัว เจ้าเป็นฬา เจ้าเป็นสัตว์นรก เจ้าเป็นสัตว์เดรัจฉาน
สุคติไม่มีสำหรับเจ้า ทุคติเท่านั้นอันเจ้าพึงหวัง...
|
|
ท่านพระอานันทะได้ฟังคำด่าของคนพวกนั้นแล้วกราบทูลพระศาสดาว่า
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ชาวนครนี้ ด่า บริภาษ
เราทั้งหลายแล้ว พวกเราจงไปเสียจากนครนี้เถิด
พระเจ้าข้า
|
|
พระศาสดา
: |
|
ไปไหน อานันทะ ? |
|
|
|
|
พระอานันทะ
: |
|
ไปนครอื่นพระเจ้าข้า
|
|
|
|
|
พระศาสดา
: |
|
ถ้าไปนครนั้นแล้ว
ชาวนครนั้น ด่าอีกจะไปที่ไหน อานันทะ ? |
|
|
|
|
พระอานันทะ
: |
|
พระอานันทะ :
ไปนครอื่นอีกพระเจ้าข้า |
|
|
|
|
พระศาสดา
: |
|
ถ้าไปนครนั้นแล้วชาวนครนั้น
ยังด่าอีกจะไปไหน อานันทะ ? |
|
|
|
|
พระอานันทะ
: |
|
ไปสู่นครอื่นอีกพระเจ้าข้า
|
|
|
|
|
พระศาสดา
: |
|
อานันทะ การทำอย่างนั้นไม่ควร
เมื่อเรื่องเกิดขึ้นที่ใด จงอยู่ให้เรื่องจบ แล้วค่อยไปจึง
สมควร อานันทะ ใครบ้างที่ด่าพวกเรา ? |
|
|
|
|
พระอานันทะ
: |
|
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ
ชนทั้งหมดแม้กระทั่งพวกกรรมกร พากันด่าพระเจ้าข้า
|
|
|
|
|
พระศาสดา
: |
|
อานันทะ เราเป็นเหมือนช้างที่เข้าสู่สงคราม
การอดทนต่อคำหยาบของพวกคนทุศีลทั้งหลาย ย่อมเป็นภาระของเรา
|
|
|
|
|
พระองค์ทรงภาษิตเป็นพระคาถาว่า
: |
|
เราจะอดกลั้นคำล่วงเกิน เหมือนช้างอดทนลูกศรที่มาจากแล่งในสงคราม
เพราะคนส่วนมากเป็นคนชั่ว พระราชาย่อมทรงสัตว์พาหนะที่ฝึกดีแล้ว
เข้าสู่สงคราม บุคคลผู้อดกลั้นต่อคำล่วงเกินได้
เพราะฝึกตนมาดีแล้ว เป็นผู้ประเสริฐในหมู่มนุษย์ทั้งหลาย,
ม้าอัสดร, ม้าอาชาไนย, พญาช้างกุญชร ที่ฝึกแล้วเป็นสัตว์ประเสริฐ
แต่บุคคลที่ฝึกตนแล้วประเสริฐกว่า |
|
ในกาลจบพระเทศนา
มหาชนทั้งหลาย รวมทั้งผู้ที่รับจ้างด่า มายืนด่าอยู่ตามสถานที่ต่างๆ
ตามถนนบ้าง ตามทางแยกบ้าง ตามหน้าบ้านหน้าร้านบ้าง
ตามตรอกตามซอยบ้าง ทั้งหมดบรรลุโสดาบัน ณ ที่นั้นเอง |
|
อรรถกถา
ธรรมบท |
|