head

โลกธรรมกับปุถุชนและอริยะสาวก

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โลกธรรม (ธรรมดาของโลก) ย่อมหมุนไปตามโลก และโลกย่อมหมุนไปตามโลกธรรม ๘ ประการ คือ : -

ลาภ ๑	เสื่อมลาภ ๑
ยศ ๑	ความเสื่อมยศ ๑
สรรเสริญ ๑	นินทา ๑
สุข ๑	ทุกข์ ๑

   โลกธรรม ๘ ประการนี้ ย่อมเกิดขึ้นแก่ ปุถุชน (คนผู้หนาด้วยกิเลส) ผู้ไม่ได้ฟังธรรมะ ย่อมเกิดขึ้นแก่ อริยะสาวก (สาวกผู้เป็นอริยะไกลจากกิเลส) ผู้ได้ฟังธรรมะ แล้วย่อมมีความแตกต่างกันในบุคคล ๒ จำพวกนี้ ดังนี้: -

   ดุก่อนภิกษุทั้งหลาย ลาภเมื่อเกิดขึ้นกับปุถุชน เขาไม่ทราบว่า ลาภนั้นเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนไปเป็นธรรมดา แม้มีลาภ... ย่อมมีความเสื่อมลาภ มียศ... ย่อมมีความเสื่อมยศ มีสรรเสริญ... ย่อมมีนินทา มีสุข... ย่อมมีทุกข์ เมื่อเกิดขึ้นแก่ปุถุชน เขาไม่ทราบว่า สิ่งเหล่านี้เป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนไปเป็นธรรมดา โลกธรรมทั้ง ๘ ประการนี้ ย่อมครอบงำจิตของเขา
เขาย่อมยินดีในลาภที่เกิดขึ้น ยินร้ายในความเสื่อมลาภ ยินดีในยศที่เกิดขึ้น ยินร้ายในความเสื่อมยศ ยินดีในสรรเสริญที่เกิดขึ้น ยินร้ายในนินทา ยินดีในสุขที่เกิดขึ้น ยินร้ายทุกข์ เขาย่อมไม่พ้นไปจาก การเกิด การแก่ การตาย ความเศร้าโศก ความคับแค้น ความทุกข์ ความเสียใจ และการคร่ำครวญ เรากล่าวว่าไม่พ้นไปจากกองทุกข์

   ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ลาภเมื่อเกิดขึ้นกับอริยะสาวกผู้ได้ฟังธรรมะ เขาทราบว่า ลาภนั้นเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนไปเป็นธรรมดา... แม้ความเสื่อมลาภ... ยศ... ความเสื่อมยศ... สรรเสริญ... นินทา... สุข... ทุกข์... เมื่อเกิดขึ้นกับอริยะสาวก เขาทราบว่าสิ่งเหล่านี้ เป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนไปเป็นธรรมดา โลกธรรมทั้ง ๘ ประการนี้ย่อมครอบงำจิตของท่านไม่ได้

   ท่านย่อมไม่ยินดีในลาภที่เกิดขึ้น... ไม่ยินร้ายในความเสื่อมลาภ... ไม่ยินดีในยศที่เกิดขึ้น... ไม่ยินร้ายในความเสื่อมยศ... ไม่ยินดีในสรรเสริญที่เกิดขึ้น... ไม่ยินร้ายในนินทา... ไม่ยินดีในสุขที่เกิดขึ้น... ไม่ยินร้ายในทุกข์... ท่านละความยินดียินร้ายได้เด็ดขาด ย่อมพ้นไปจาก การเกิด การแก่ การตาย ความเศร้าโศก ความคับแค้น ความทุกข์ ความเสียใจ และการคร่ำครวญ เรากล่าวว่าพ้นไปจากกองทุกข์

    ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย นี้เป็นความแตกต่างกันระหว่างอริยะสาวก กับปุถุชน

    ธรรมะในหมู่มนุษย์เหล่านี้คือ ลาภ ๑... ความเสื่อมลาภ ๑... ยศ ๑... ความเสื่อมยศ ๑... สรรเสริญ ๑... นินทา ๑... สุข ๑... ทุกข์ ๑... เป็นสภาพไม่เที่ยง มีความแปรปรวน ไปเป็นธรรมดา นักปราชญ์ผู้มีสติ ทราบชัดแล้ว ย่อมไม่ยินดียินร้าย ไม่ถูกธรรมะเหล่านี้ครอบงำจิต เป็นผู้ถึงฝั่งแห่งภพ คือ พระนิพพาน

พระไตรปิฎก เล่ม๒๓ หน้า ๑๔๘

หน้าแรก I ประวัติหลวงพ่อเกษตร I วัดเขาหินเทิน I ธรรมะโดยหลวงพ่อเกษตร I กระดานกระทู้ธรรม l ติดต่อกับเรา

Designed & Managed by : flmonline.net