นักพรตนักบวชทั่วไปจะไม่ใช้ ถ้วย จาน ชาม ใส่อาหารอย่างชาวบ้านผู้บริโภคกาม แต่ท่านจะใช้บาตรอันเป็นภาชนะพิเศษของผู้ศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายใส่อาหาร บาตรจะไม่เป็นของมีค่าราคาแพง สวยงาม หรือใหญ่โต อันเป็นการส่งเสริมกิเลส ส่งเสริมความโลภ พระพุทธเจ้าไม่ได้ตรัสว่า บาตรของพระภิกษุนั้นมีขนาดเท่าใด เคยมีพระภิกษุเอาน้ำเต้าบ้าง หัวกะโหลกผีบ้างมาทำเป็นบาตร ชาวบ้านเห็นแล้วเพ่งโทษติเตียน พระพุทธองค์จึงทรงบัญญัติห้ามใช้ แสดงว่าบาตรของพระภิกษุนั้นมีขนาดเท่าๆกับศรีษะของมนุษย์ หรือพอใส่อาหารรับประทานได้ อิ่มเพียงหนึ่งมื้อเท่านั้น

บาตรที่พระพุทธองค์ทรงบัญญัติห้ามใช้เพราะชาวบ้านติเตียน คือ บาตรที่ทำด้วยไม้, น้ำเต้า, กะโหลกผี, ทองคำ, เงิน, แก้วมณี, แก้วไพฑูรย์, แก้วผลึก, กระจก, ทองสำฤทธิ์, ดีบุก, ตะกั่ว, และทองแดง พระพุทธองค์ทรงให้ใช้บาตร ๒ ชนิด คือ บาตรเหล็ก และบาตรดินเผา

บาตรของนักพรตนักบวชทั่วไป จะมีแต่ตัวบาตรเท่านั้น ไม่มีฝา ไม่มีเชิงรองบาตร ไม่มีตลกบาตร ต่อมาพระภิกษุบางรูปต้องการมีฝาบาตร เชิงรองบาตร ตลกบาตร ก็ไปขออนุญาตพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ก็ทรงอนุญาต แต่ต้องไม่เป็นของมีราคาแพง หรือประดับตกแต่งอย่างงดงาม และสำหรับผู้ไม่ต้องการก็ไม่ต้องมี